R-teken

Waar staat het R teken voor?

Het R teken, oftewel ®, is een teken dat staat voor ‘registered trademark’. In het Nederlands: een geregistreerd merk. Doorgaans heeft dit betrekking op een geregistreerd beeldmerk, een merknaam of een combinatie daarvan. Het R-teken is in Nederland inmiddels dusdanig ingeburgerd dat het grootste deel van de mensen het teken daadwerkelijk herkent als een indicatie van een merk. Ondanks dat is het binnen Nederland en de rest van de Benelux geen teken van enig juridisch gewicht. Dit in tegenstelling tot diverse andere landen, waaronder de Verenigde Staten.

Toch is het trademark symbool een belangrijke reden om over te gaan tot het registreren van je merk, omdat je ermee wel goed kunt aangeven dat je beschermd bent en zult optreden tegen inbreuk.

Voorkomen dat je merk verwatert

Alhoewel het symbool geen juridisch gewicht heeft en het dus ook niet verplicht is om deze binnen de Benelux te gebruiken, straalt het wel professionaliteit uit. Behalve dat heeft het R teken nog een tweede belangrijke functie: het kan voorkomen dat een merk verwatert. Wat we daarmee bedoelen is dat het een gebruikelijke benaming wordt in plaats van een merknaam. Verwatering van een merk kan uiteindelijk leiden tot verval ervan. Wanneer je als merkhouder het R teken gebruikt, laat je zien dat het geenszins een gebruikelijke benaming oftewel soortnaam betreft, maar een merknaam.

De functies van het R teken op een rijtje

Kort samengevat kunnen we stellen dat het R teken drie belangrijke functies vervult:

• merknaam branding: hiermee geef je aan dat het om een merknaam gaat en ga je de hierboven beschreven verwatering van je merk tegen. Dit is zeker raadzaam wanneer je merknaam verward kan worden met een bestaand woord
• waarschuwing naar je concurrenten: met het gebruik van het R-teken geef je aan dat je op zult treden tegen inbreuk
• verduidelijking van een merknaam: zodat het publiek zeker weet dat het om een merk gaat. Dit is extra raadzaam wanneer een merknaam bijvoorbeeld uit een voor- en achternaam bestaat.

Wanneer kun je het teken gebruiken?

Alhoewel het trademark symbool in de Benelux juridisch gezien niet van belang is, betekent dit niet dat je het te pas en te onpas kunt gebruiken. Het is de bedoeling dat je het R teken pas gebruikt wanneer je jouw merk succesvol hebt geregistreerd. Het staat nu eenmaal voor registered trademark. Dit neemt echter niet weg dat geregistreerde merken die dit niet gebruiken, ook bescherming genieten. Ook deze merken kunnen niet zonder toestemming van de merkhouder worden gebruikt.

Hoe gebruik je het teken?

Je mag dit symbool dus gebruiken voor een geregistreerd merk, maar het mag nooit misleidend zijn. Het moet dus wel écht beschermd zijn in de Benelux of een van de andere landen binnen de Europese Unie. Het mag ook alleen naast het geregistreerde merk worden geplaatst. Stel je voor dat je het merk Papaya hebt bedacht voor de verkoop van tassen. Je mag het teken dan als Papaya ® tassen gebruiken, of als Papaya ® tas of bijvoorbeeld als Papaya’s ®.

Inbreuk op jouw geregistreerde merk

Wanneer iemand het R teken gebruikt terwijl het om jouw beschermde merk gaat, kun je diegene hierop aanspreken. Er is immers sprake van misleiding van de consument. Je zult dan wel moeten bewijzen dat het gebruik van het symbool door die andere partij schade heeft opgeleverd voor jouw merk. Vaak kunnen partijen dit onderling goed oplossen en is het niet noodzakelijk om dit in de rechtbank te beslechten. Komt het daar wel van, dan is het goed om te weten dat je als merkhouder doorgaans sterk staat.

Het ™ symbool

Velen vragen zich af wat nu eigenlijk het verschil is tussen het symbool ® en het TM- symbool oftewel ™. Beide symbolen uit Amerika afkomstig zijn. Zowel het R en TM (het ™ symbool) hebben daarom bij ons geen juridische betekenis. Een ™ symbool wordt in de Verenigde Staten toegepast wanneer je in het dagelijks verkeer je merknaam of logo gebruikt, zonder dat deze merkbescherming geniet. Net als bij ons kun je met een ® teken aangeven dat je merk geregistreerd is en dat je tegen inbreuk zult optreden. Als je in Nederland wil aantonen dat jouw merk geregistreerd is, dan gebruik je het R-teken. TM is eigenlijk alleen voor je handelsnaam die is ingeschreven bij de KvK, maar niet als merk en daar heb je dus eigenlijk niets aan qua bescherming.

Wat is dan het © symbool?

Een ander symbool dat je vaak tegenkomt, is het © symbool. In tegenstelling tot het R teken en het ™ symbool kom je deze niet in de merkenwereld tegen. Het © symbool staat namelijk voor copyright en is er om werken op het gebied van kunst, literatuur en wetenschap volgens te beschermen. Dit valt dus niet onder het merkenrecht, maar onder het auteursrecht. In Nederland ontstaan auteursrechten automatisch wanneer een werk wordt gecreëerd, daar hoeft dus geen aanvraag voor te worden ingediend.

Is het zinvol om het R teken te gebruiken?

In het algemeen is de tendens dat het trademark symbool steeds meer wordt gebruikt. Daarnaast schakelen de meeste partijen merkbewaking in om inbreuk van andere partijen die identieke of gelijkende merken aanvragen op tijd op te kunnen sporen. Daarnaast is het praktisch zijn om het R teken toe te passen. Je kunt andere partijen herinneren aan het feit dat jij de exclusieve rechten op het merk bezit en kunt er kwaadwillenden wellicht mee afschrikken doordat je er mee aangeeft dat je zult optreden tegen andere partijen die jouw merknaam of logo gebruiken en daarmee voor verwarring zorgen.

Belangrijk om te weten is wel dat je het in de Verenigde Staten niet mag gebruiken zonder registratie en hier wel. In Amerika is het onjuist en onrechtmatig gebruik zelfs strafbaar en wordt het gezien als fraude.