Wat is een individueel merk?
In het Benelux merkenrecht wordt een onderscheid gemaakt tussen verschillende merken: individuele merken, collectieve merken en certificeringsmerken. Wat een individueel merk exact is, wordt in art 2.1, lid 1 omschreven: ‘De benamingen, tekeningen, afdrukken, stempels, letters, cijfers, vormen van waren of van verpakking en alle andere voor grafische voorstelling vatbare tekens, die dienen om de waren of diensten van een onderneming te onderscheiden’. Een individueel merk gebruik je om naamsbekendheid te krijgen en om te voorkomen dat concurrenten ermee aan de haal gaan.
Wat kan een individueel merk zijn?
Voorheen stond in het merkenrecht beschreven dat een merk grafisch moest zijn, maar de laatste uitspraak omtrent dit thema heeft hierin verandering gebracht. Het Europese Hof van Justitie bepaalde in het Shieldmark-arrest dat ook merken die niet visueel waarneembaar zijn, maar wel een grafische voorstelling kunnen zijn, ook als merk kunnen worden gedefinieerd. Dit betekent dat een individueel merk niet per se een woordmerk, beeldmerk of een combinatie van beide kan betreffen, maar ook onder andere tekens als hologrammen, beweging, kleuren, klanken, geuren of vormen soorten merken kunnen zijn.
Wat is het belang van een individueel merk?
Met een individueel merk zorg je ervoor dat je het monopolie op je naam, logo of andere merkvorm verkrijgt. Hiermee voorkom je, zoals eerder genoemd, dat concurrenten ermee aan de haal gaan en profiteren van alle energie en tijd die jij in de naamsbekendheid van je merk hebt gestoken. Ook voorkom je imagoschade. Om je merk te kunnen beschermen, dien je het te allen tijde vast te leggen. Zonder registratie kan het namelijk geen waarde opbouwen en geniet je geen juridische bescherming.
Beschermingsomvang en merkbewaking
Wanneer je een individueel merk laat vastleggen, verkrijg je daarmee een merkbescherming met een omvang van tien jaar. Dit betekent niet dat je na tien jaar een nieuwe registratieprocedure hoeft te doorlopen; wanneer je op tijd een verlenging aanvraagt, kan de bescherming van onbeperkte duur raken. Geniet jouw individuele merk merkbescherming, dan kun je optreden tegen onrechtmatig gebruik door derden. Je kunt ervoor kiezen om dit zelf in de gaten te houden, maar een andere mogelijkheid is om dit uit handen te geven aan een hierin gespecialiseerde partij.
Individuele merken versus paraplumerken
Een individueel merk is een merk dat door een onderneming wordt gebruikt om zijn producten en/of diensten te kunnen onderscheiden van de producten en/of diensten van andere ondernemingen. Behalve individuele merken bestaan er ook paraplumerken, die ook wel familiemerken worden genoemd. Daarvan is sprake wanneer een onderneming verschillende producten onder dezelfde merknaam op de markt brengt. Denk bijvoorbeeld aan de merken Philips, Iglo of Calvé. Producten die binnen verschillende productgroepen vallen, behoren samen onder de paraplu van één merk. In tegenstelling tot het individuele merk is paraplumerk een marketingterm en geen juridische.
De kracht van mono-branding
Het grote voordeel van een paraplumerk (branded house) is dat nieuwe artikelen gemakkelijk op de markt geïntroduceerd kunnen worden. Echter bestaan er genoeg redenen om voor een individueel merk te kiezen. Denk bijvoorbeeld aan een bedrijf als Unilever, dat op deze manier zijn omzet weet te verhogen en tegelijkertijd zijn bestaande producten weet te beschermen. Voor elk nieuw product of productlijn wordt een individueel merk ontwikkeld. Dit noemen we ook wel mono-branding of house of brands. En flopt een nieuw artikel een keer? Dan heeft dat geen weerslag op de reeds bestaande producten.
Een individueel merk op nationaal niveau
Zoals al even genoemd, is het belangrijk om een individueel merk te registreren. Alleen op deze manier kan het waarde opbouwen en juridische bescherming krijgen. Een belangrijke vraag die je jezelf moet stellen wanneer je een individueel merk wilt deponeren, is waar je dat wilt doen. Heb je (vooralsnog) enkel nationale ambities? Dat kies je voor een Benelux merkregistratie. Uitsluitend een merkregistratie voor Nederland bestaat niet. Je deponering geldt ook direct voor België en Luxemburg.
Op internationaal niveau beschermen
Heb je ook internationale ambities? Dan kies je niet voor een Benelux merkregistratie, maar voor een registratie in de Europese registers. Deze geldt niet voor alle Europese landen, maar voor de landen die tot de Europese Unie behoren. Je ondergaat hiervoor een vergelijkbare toetsingsprocedure. Toekenning betekent merkbescherming in alle landen van de Europese Unie. Wil je ook buiten de grenzen van de Europese Unie activiteiten met dit merk uitvoeren? Dan kies je voor een internationale merkregistratie. Een opname in het Benelux- of het EU-merkenregister is daarvoor een voorwaarde als je landen wil aanwijzen die meedoen aan het Verdrag van Madrid.
Registratie volgens het systeem van Nice
Wat bij het registreren van een individueel merk van belang is, is het bepalen voor welke producten en/of diensten je het wilt vastleggen. Dit wordt ook wel classificatie genoemd en gebeurt op basis van de internationale Nice Classificatie. Dit is wereldwijd gezien de standaard. De klassen bepalen de omvang van het monopolie dat je met een merkenrecht verkrijgt. Het is dus belangrijk om voor ogen te hebben voor welke zaken je jouw merk nu, maar ook in de toekomst wenst te gebruiken. Wanneer je een individueel merk hebt gedeponeerd, kun je geen klassen meer toevoegen. Verwijderen van klassen kan wel.
